بررسی تأثیر تغییرات اقلیمی بر تغییرات رواناب سطحی (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه)

Authors

مسعود گودرزی

برومند صلاحی

سید اسعد حسینی

abstract

تغییرات اقلیمی مهم­ترین معضل کرۀ زمین در سدۀ حاضر است. بنابراین ارزیابی و پیش بینی این تغییرات در آینده به دلیل آثار سوء آن بر منابع آبی و همچنین تأثیرات زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ازاین رو در پژوهش حاضر، تأثیر تغییرات اقلیمی بر تغییرات رواناب سطحی حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه تحت سناریوهای­ a1b، a2 و b1 با کاربست مدل گردش عمومی hadcm3 و مدل مفهومی بارش- رواناب ihacres در سه دورۀ زمانی مختلف (2030-2011، 2065-2046 و 2099-2080) از طریق مدل­ ریزمقیاس گردانی آماری lars-wg بررسی شد. نتایج ارزیابی داده های مشاهداتی و شبیه سازی شده توسط مدل­ ریزمقیاس گردانی lars-wg با استفاده از شاخص­های آماریو خطاسنجی مختلف بیانگر آن است که اختلاف معناداری بین مقادیر شبیه سازی شده و مشاهداتی آنها با خطای بحرانی 05/۰ وجود ندارد. نتایج حاصل از مدل اقلیمی نشان می دهد که متوسط دمای حوضه در دوره های آتی بین 55/0 تا 15/3 درجۀ سلسیوس افزایش؛ و میزان بارش، 94/11 درصد کاهش خواهد یافت. تحلیل عملکرد مدل بارش- رواناب ihacres نیز حاکی از دقت خوب و مناسب این مدل در شبیه سازی تغییرات رواناب در حوضۀ مورد بررسی است. نتایج بررسی تغییرات رواناب سطحی نیز نشان می دهد که متوسط رواناب سالانۀ بلندمدت در دهه های 2020، 2050 و 2080 نسبت به دورۀ پایه به ترتیب 4/5، 35/22 و 4/65 درصد کاهش می یابد. براساس نتایج سناریوهای مختلف، حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه در دوره های آتی با مشکل کاهش رواناب سطحی، کاهش بارندگی و افزایش دما روبه رو خواهد بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی روند تغییرات کیفی و سطح ایستابی آب‏های زیرزمینی در حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه

کیفیت آب‏های زیرزمینی، تأثیر مستقیم بر زندگی جوامع بشری دارد و پایش کیفیت این منابع از اهمیت ویژه‏ای برخوردار است. هدف این پژوهش بررسی روند تغییرات کیفی و سطح ایستابی آب‏های زیرزمینی در حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه است که میزان مناسب‌بودن صرف این منابع برای مصارف کشاورزی و شرب با استفاده از نمودارهای ویلکوکس و شولر، در دو دشت تسوج و شیرامین، بررسی شد. کلاس غالب آب زیرزمینی در دو دشت‏ به‌ترتیب، برای...

full text

ارزیابی روند مکانی بارش در حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه

مطالعة حاضر به تحلیل روندهای مکانی و زمانی مجموعه‏ای از سری داده‏های بارش حاصل از 37 ایستگاه باران‏سنجی حوضة آبریز دریاچة ارومیه در مقیاس‏های سالانه و فصلی طی دورة 1359 ـ 1388 می‏پردازد. آزمون من- کندال چندمتغیره و روش ثیل- سن به‌ترتیب به منظور تعیین معنی‏داری و بزرگی روند بارش به‌کار برده شدند. نتایج آزمون من- کندال چندمتغیره نشان می‏دهد بیشتر روندها در مقیاس سالانه و فصلی غیرمعنی‏دارند؛ به طو...

full text

نقش تغییرات کاربری اراضی بر ویژگی‌های رواناب و سیل خیزی در حوضۀ آبریز دوآب

تخریب جنگل و مراتع، تجاوز به حریم و بستر رودخانه و سیل‏خیز بودن حوضۀ آبریز دوآب طی سالیان اخیر به‌خصوص سیل فرودین 1398، احتمال تأثیر تغییرات کاربری اراضی بر ویژگی‏های سیلاب را مطرح می‏کند. هدف از انجام مطالعۀ حاضر، ارزیابی تأثیر تغییرات کاربری اراضی بر سیل‌خیزی حوضۀ آبریز دوآب بـا استفاده از مدل HEC- HMS، است. به این منظور، ابتدا نقشۀ کاربری اراضی حوضۀ آبریز دوآب برای سال‏های 1374 و 1398 تهیه ش...

full text

توسعۀ شاخص ریسک منابع آب با روش تحلیل درخت خطا (مطالعۀ موردی: حوضۀ دریاچۀ ارومیه)

پیامدهای منفی از بین‏ رفتن منابع آب برای حیات انسان و دیگر گونه‏های زیستی موجب شده تا بررسی اطمینان‏پذیری حوضه‏های آبریز برای تأمین این نیاز اساسی ضرورت یابد. از این رو، در پژوهش حاضر برای نخستین‏بار روش تحلیل ریسک برای شناسایی نقاط آسیب‏پذیر و ارائۀ یک شاخص جامع در مقیاس حوضۀ آبریز به کار گرفته شد. به این ترتیب، با استفاده از روش تحلیل ریسک درخت خطا رویداد نامطلوب حوضه تعیین شد. سپس، عوامل منج...

full text

بررسی رابطه میان تغییرات گستره تالاب و رواناب سطحی حوزه‌ آبریز

به طورکلی، تجزیه و تحلیل تغییرات وسعت تالاب‌‌ها و بررسی رابطه آن با تغییرات مقادیر رواناب سطحی حوزه‌های آبریز می‌تواند با درک بهتر رابطه میان این متغیرها، نقش مهمی در کارایی و موفقیت برنامه‌های سازگاری با تغییر اقلیم و حفاظت و توسعه تالاب‌‌ها داشته باشد. بنابراین، در این مطالعه اقدام به بررسی تغییرات وسعت تالاب کافتر استان فارس و رابطه آن با تغییرات رواناب‌های سطحی حوزه‌ آبریز تالاب شد. بدین‌‌م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
اکوهیدرولوژی

Publisher: دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران

ISSN 2423-6098

volume 2

issue 2 2015

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023